Het oude Raadhuis is een opvallend bescheiden, maar kenmerkend dorps gemeentehuis in de vorm van een eenlaags gebouw met een zolderverdieping onder een schilddak. De gevelopbouw van het witte pand verwijst naar het Hollands classicisme en wordt afgesloten door een gestucte horizontale sierlijst. Op het vlakke gedeelte van de lijst staat vermeld ‘18 GEMEENTEHUIS 86’. Aan de dakrand zijn ornamenten geplaatst die verwijzen naar de Gotiek. De ruimte die er was tussen de huizen is dichtgemaakt en dient nu als onderdeel van de galerie.
Het gemeentehuis werd in 1886 gebouwd op de plek waar zich tot dat jaar de dorpsschool met de ‘raadkamer der gemeente’ bevond. Het is een mooi voorbeeld van een dorps gemeentehuis met een sobere neoclassicistische uitstraling, gesitueerd op een toen redelijk centrale positie aan de dijk vlak bij de bocht waar Noordeinde overgaat in Voorstraat. Het gebouw is opvallend goed bewaard gebleven en de gevel
reflecteert nog goed de bescheiden omvang van het Spijkenisse uit het laatste kwart van de negentiende eeuw; een klein dorp met een bescheiden en overwegend agrarisch en op het water gerichte economie. Het geeft ook een goede indruk van de architectuur van het openbaar bestuur omstreeks 1886.
In de tuin van het gemeentehuis staat een klein eenlaags gebouwtje onder een zadeldak. Dit is het cachot, de gevangenis, van Spijkenisse. Het is een bakstenen gebouwtje met twee cellen en een ‘wachtruimte’ voor de veldwachter. In de voorgevel bevindt zich een houten deur met een rondboog en aan weerszijden een klein vierkant venster met telkens twee tralies.
Het Cachot , de gevangenis van Spijkenisse
Spijkenisse was in het verleden blijkbaar een dorp zonder veel criminelen, want de lokale stadsgevangenis Het Cachot genaamd had slechts 2 cellen. Het Cachot is gevestigd achter het oude Gemeentehuis aan het Noordeinde. Dit gemeentehuis deed ook dienst als woning voor de veldwachter. Erg veel informatie rondom het cachot is er helaas niet bekend, behalve dat het omstreeks 1850 gebouwd is, dus nog voordat het gemeentehuis er stond.
bron: Comité openmonumentendag | Gemeente Spijkenisse
